Το πρώτο βραβείο σε τρεις Έλληνες αρχιτέκτονες που σχεδίασαν μια κοινότητα αστέγων.

Ο διαγωνισμός

Τρεις νέοι Έλληνες αρχιτέκτονες, ο Στρατής Σκοπελίτης, η Μαρία Χριστούλια και ο Αλέξανδρος Βαλσαμίδης, κέρδισαν το πρώτο βραβείο σε διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό με τίτλο «Tiny Home Community Competition» . Στα πλαίσια της αύξησης του ποσοστού των αστέγων παγκοσμίως ο αμερικανικός οργανισμός «Activate14», μια πρωτοβουλία του Αμερικάνικου Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής και του Κέντρου για την Αρχιτεκτονική και το Ντιζάιν, με στόχο την ενίσχυση του κοινωνικού ρόλου της Αρχιτεκτονικής προκήρυξε έναν διαγωνισμό με θέμα την δημιουργία κατοικιών με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (προκατασκευασμένες, βιώσιμες, οικονομικά προσιτές λύσεις) που θα φιλοξενήσουν τους άστεγους της πόλης Ράλεϊ, στη Βόρεια Καρολίνα. Η φιλοσοφία του διαγωνισμού ήταν, ότι τα σπίτια αυτά θα έχουν μεταβατικό χαρακτήρα, προκειμένου να είναι ο ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στην αστεγία και στη μόνιμη διαμονή, συμβάλλοντας παράλληλα στην αποκατάσταση των σχέσεων των αστέγων με τον κοινωνικό ιστό.

Οι αρχιτέκτονες

«Στην Ελλάδα βλέπουμε καθημερινά το ζήτημα των αστέγων που έθιγε ο διαγωνισμός και γι' αυτό επιλέξαμε να δηλώσουμε συμμετοχή και να δουλέψουμε επάνω σε ένα πρόβλημα σοβαρό σε ελληνικό και σε παγκόσμιο επίπεδο» παρατηρεί μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Στρατής Σκοπελίτης. Οι τρείς αρχιτέκτονες συνιδρυτές της αρχιτεκτονικής ομάδας «Riza3architects» και μέλη της εταιρείας «ΑΕΝΑΟΣ Α.Τ.Ε.», υπέβαλαν συμμετοχή και κατάφεραν να λάβουν το πρώτο βραβείο ανάμεσα σε 100 και πλέον προτάσεις από όλον τον κόσμο.

Η πρόταση

Οι αρχιτέκτονες σχεδίασαν μια κοινότητα ανοικτή προς την πόλη, πράγμα πολύ σημαντικό διότι η γκετοποίηση αυτών των ανθρώπων είναι το πρώτό πράγμα που πρέπει να αποφευχθεί από την αρχή του σχεδιασμού. Το οικόπεδο χωρίστηκε σε τέσσερα τμήματα- γειτονίες με τρία σπίτια στην κάθε μια. Μπροστά από τα σπίτια τοποθετήθηκαν περιβόλια τα οποία θα καλλιεργούνται από τους ίδιους τους ένοικους. Αυτό αποτελεί μια δημιουργική ασχολία για τον άστεγο και του δίνει την δυνατότητα να συμβάλει στην συλλογική κουζίνα. Στο κέντρο του οικοπέδου βρίσκεται ένα μεγαλύτερο κοινόχρηστο κτίριο που στεγάζει μια κουζίνα, ένα χώρο δραστηριότατων, ένα χώρο μελέτης - βιβλιοθήκη, αποδυτήρια και μπάνια. Οι μονάδες κατοικίας που είναι μια επανερμηνεία του τυπικού αμερικάνικου σπιτιού, παρέχουν ένα χώρο για ύπνο, ξεκούραση και φαγητό και ένα πολύ μικρό wc. Επιπλέον χώρο προσφέρει μια σοφίτα, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως εναλλακτικός χώρος ύπνου είτε ως αποθηκευτικός χώρος. Το σπίτι συμπληρώνει μια βεράντα/ κατώφλι που διευρύνει οπτικά το χώρο του σπιτιού και ταυτόχρονα δημιουργεί το χώρο εισόδου. Η σκίαση της κατοικίας γίνεται με ξύλινες περσίδες, που συμβάλλουν και στην ιδιωτικότητα του χώρου. Ο σχεδιασμός ενός περάσματος που διατρέχει όλο το οικόπεδο, περνώντας δίπλα από τα περιβόλια και διαπερνώντας το κοινόχρηστο κτίριο, σε συνδυασμό με τον προσανατολισμό των σπιτιών, που βλέπουν στο δρόμο, δημιουργούν το απαραίτητο άνοιγμα της κοινότητας προς την πόλη. Το πέρασμα και το κοινόχρηστο κτίριο αρθρώνονται κατά τρόπο τέτοιο που καλεί τους κατοίκους να συναθροίζονται, συνδιοργανώνοντας κοινωνικές δραστηριότητες αποτελώντας χώρο κοινωνικοποίησης και διαλόγου .

Η κατασκευή

Κατασκευαστικά η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένας φέρων οργανισμός που αποτελείται από έναν «εξωσκελετό» (μια μεταλλική βάση και δύο παράλληλα πλευρικά συρματοκιβώτια), και λειτουργεί σαν νάρθηκας στον προκατασκευασμένο μαλακό πυρήνα. «Η κατασκευή αυτή, σαν το καβούκι της χελώνας, προστατεύει τον μαλακό ξύλινο πυρήνα από τις κλιματολογικές συνθήκες, της δίνει βάρος και στιβαρότητα, καθώς και περαιτέρω θερμομόνωση στο κέλυφος», τονίζει ο κ. Σκοπελίτης. Τα συρματοκιβώτια δημιουργούν παράλληλους τοίχους και γεμίζονται με πέτρες ή αδρανή υλικά της περιοχής. Τα ιδιαίτερα αυτά στοιχεία χαρίζουν ευελιξία στην κατασκευή δίνοντας την δυνατότητα της ένταξης σε οποιοδήποτε περιβάλλον αφού το περιεχόμενο τους είναι κάθε φορά το εκάστοτε τοπικό υλικό. Ο εξωσκελετός αυτός έχει τη δυνατότητα της διαφορετικής άρθρωσης μεταξύ των μελών του με τρόπο που ευνοεί τη δημιουργία διαφορετικών διατάξεων και μορφών. H κατασκευαστική αυτή μέθοδος από την μια επιτυγχάνει την ένταξη ενός τυποποιημένου προϊόντος σε οποιονδήποτε τόπο, μέσω των συρματοκιβώτιων που γεμίζονται με πέτρες ή αδρανή υλικά της εκάστοτε περιοχής και ταυτόχρονα αποτελεί μια πολύ οικονομική λύση. Τέλος ο σχεδιασμός έγινε σύμφωνα με τους κανόνες της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, ενώ στις στέγες τοποθετήθηκανα φωτοβολταικά.

Ελλάδα

Παρόλο που ο διαγωνισμός αφορούσε τη δημιουργία μιας κοινότητας αστέγων στη Βόρεια Καρολίνα, η παραπάνω αρχιτεκτονική πρόταση είναι άκρως επίκαιρη και για ελληνική πραγματικότητα. Μετά το ξέσπασμα της κρίσης, το ποσοστό των (νέο) άστεγων στην χώρα μας και ειδικά στην Αθήνα έχει αυξηθεί δραματικά. Τέτοιες πρωτοβουλίες σχεδιαστικού ακτιβισμού είναι αναγκαίο να λαμβάνονται από νέους αρχιτέκτονες και να επιδοτούνται από το κράτος είτε να ενταχθούν στα προγράμματα εσπα.

Πηγή: www.riza3architects.gr

#Νοέμβριος